PODSTAWY PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ – WYKŁAD KURSOWY 2022/2023
Sala A2, czwartek 18:30, prowadzący: prof. dr hab. Robert Grzeszczak
| 2022.10.06 | Charakter prawny UE, ponadnarodowość, członkostwo w UE, etapy rozwoju integracji i rola orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. |
| 2022.10.13 | Cechy charakterystyczne prawa UE, prawo Unii jako nowy porządek prawny, autonomia prawa UE, rola orzecznictwa. Zasady stosowania prawa UE w krajowym porządku prawnym wprowadzenie – zasada skuteczności, zasada pierwszeństwa i zasada skutku bezpośredniego, sądy krajowe jako sądy unijne. |
| 2022.10.20 | Wartości UE i mechanizmy zapewnienia ich przestrzegania, art. 2 i art. 7 (i 258), zasada wzajemnego zaufania między państwami, wprowadzenie do tematu: zasada skutecznej ochrony sądowej. |
| 2022.10.27 | Cele UE (art. 3 TUE). Omówienie podstawowych pojęć i konstrukcji: rynek wewnętrzny (swobody rynku wew. ze szczególnym uwzględnieniem zakazu dyskryminacji ze względu na pochodzenie państwowe, PWBiS, wspólne polityki i polityki), case study wpływu prawa UE na obrót krajowy. Zakres zastosowania prawa UE. |
| 2022.11.10 | Ciąg dalszy wykładu poprzedniego. Zasady dotyczące wykonywania kompetencji UE (zasada przyznania, zasada pomocniczości, zasada proporcjonalności), podział kompetencji pomiędzy UE i państwa członkowskie. |
| 2022.11.17 | Struktura instytucjonalna UE, rola poszczególnych instytucji w tworzeniu prawa i wzajemne relacje między instytucjami. |
| 2022.11.24 | Źródła prawa UE i tworzenie prawa, prawo pierwotne i prawo pochodne – klasyfikacje, charakterystyka. |
| 2022.12.01 | Obywatelstwo UE i ochrona praw podstawowych (rozwój, płaszczyzny ochrony), zastosowanie Karty praw podstawowych UE. |
| 2022.12.08 | Kontynuacja ostatniego tematu – ochrona praw podstawowych, zasada niedyskryminacji, (dyrektywy antydyskryminacyjne przyjęte na podstawie art. 19 TFUE), rola jednostki w zapewnieniu przestrzegania prawa UE. |
| 2022.12.15 | Zasady skuteczności, pierwszeństwa, z uwzględnieniem stanowiska FTK i TK, zasada skutku bezpośredniego norm prawa UE. |
| 2022.12.22 | Zasada skutku pośredniego prawa UE, zasada odpowiedzialności odszkodowawczej państw członkowskich, zasada autonomii proceduralnej i jej ograniczenia. |
| 2023.01.12 | Trybunał Sprawiedliwości UE, art. 19 TUE, pytania prejudycjalne. |
| 2022.01.19 | Kontrola sądowa w UE, charakterystyka skarg przed Trybunałem. |
| 2022.01.26 | Charakterystyka WPZiB i kompetencje UE w stosunkach zewnętrznych, prawo międzynarodowe a prawo UE. |
Poniżej ww. wykazy:
Rok akademicki 2022/2023
Katedra Prawa Europejskiego
LISTA ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN Z PODSTAW PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
1. Charakter prawny Unii Europejskiej
2. Główne etapy rozwoju integracji w ramach Wspólnot i Unii
3. Wartości UE (art. 2 TUE)
4. Ochrona praworządności w UE. Procedura z art. 7 TUE
5. Cele Unii Europejskiej
6. Autonomia prawa unijnego
7. Podział kompetencji pomiędzy Unię Europejską a państwa członkowskie
8. Zakres zastosowania prawa unijnego
9. Zasada przyznania
10. Zasada zajętego pola
11. Zasada pomocniczości
12. Zasada proporcjonalności
13. Procedura i warunki akcesji do UE
14. Procedura wystąpienia z UE
15. Kompetencje instytucji UE, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji do tworzenia prawa
16. Zasada równowagi instytucjonalnej
17. Źródła prawa pierwotnego i ich charakterystyka
18. Źródła prawa pochodnego i ich charakterystyka
19. Akty ustawodawcze i akty nie ustawodawcze
20. Obowiązki państwa członkowskiego wynikające z transpozycji dyrektywy do prawa krajowego
21. Obywatelstwo UE
22. Zasada niedyskryminacji
23. Ochrona praw podstawowych w UE (rozwój, płaszczyzny ochrony, Karta praw podstawowych UE)
24. Zasada pierwszeństwa
25. Zasada skutku bezpośredniego
26. Skutek bezpośredni poszczególnych norm prawa UE
27. Sądy krajowe jako sądy unijne. 28. Zasada skuteczności
29. Zasada skutecznej ochrony sądowej
30. Emanacja państwa
31. Zasada skutku pośredniego (prounijnej wykładni prawa krajowego)
32. Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego
33. Zasada autonomii proceduralnej i jej ograniczenia
34. Skład i kompetencje Trybunału Sprawiedliwości UE. 35. Rola Trybunału w kształtowaniu porządku prawnego UE. Moc wiążąca wyroków Trybunału
36. Postępowanie prejudycjalne
37. Prawo i obowiązek zadania pytania prejudycjalnego
38. Pojęcie sądu krajowego w rozumieniu art. 267 TFUE
39. Skarga przeciwko państwu członkowskiemu (art. 258 TFUE)
40. Skarga o stwierdzenie nieważności aktu unijnego, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii locus standi
41. Skarga na bezczynność instytucji
42. Skarga odszkodowawcza przeciwko UE
43. Charakterystyka Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Kompetencje instytucji w tej dziedzinie
44. Relacja prawa UE do prawa międzynarodowego.
ORZECZENIA NA EGZAMIN Z PODSTAW PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
1. C-6/64 Flaminio Costa przeciwko E.N.E.L.
2. C-106/77Amministrazione delle Finanze dello Stato przeciwko Simmenthal SpA
3. C-26/69 Stauder przeciwko miastu Ulm
4. C- 11/70 Internationale Handelsgesellschaft mbH przeciwko Einfuhr- und Vorratsstelle fuer Getreide und Futtermittel (EVGF)
5. C-617/10 Åklagaren przeciwko Hans Åkerberg Fransson
6. C-399/11 Stefano Melloni przeciwko Ministerio Fiscal
7. C-26/62 Spółka NV Algemene Transport – en Expeditie Onderneming van Gend & Loos przeciwko Holenderskiej administracji celnej
8. C-41/74 Yvonne van Duyn przeciwko Home Office
9. C-91/92 Paola Faccini Dori przeciwko Recreb Srl
10. C-14/83 Sabine von Colson i Elisabeth Kamann przeciwko Land NordrheinWestfalen
11. C-106/89 Marleasing SA przeciwko La Comercial Internacional de Alimentación SA
12. C-212/02 Konstantinos Adeneler i inni przeciwko Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG)
13. C-188/89 A. Foster i in. przeciwko British Gas plc
14. C-282/10 Maribel Dominguez przeciwko Centre informatique du Centre Ouest Atlantique i Préfet de la region Centre
15. C-6/90 i C-9/90 Andrea Francovich i Danila Bonifaci i in. przeciwko Republice Włoskiej,
16. C-46/93 i C-48/93 Brasserie du Pêcheur SA przeciwko Bundesrepublik Deutschland i The Queen przeciwko Secretary of State for Transport, ex parte: Factortame Ltd i in.,
17. C-213/89 The Queen przeciwko Secretary of State for Transport, ex parte Factortame Ltd i in.,
18. C-224/01 Gerhard Köbler przeciwko Republice Austrii,
19. C-25/62 Przedsiębiorstwo Plaumann & Co. przeciwko Komisji,
20. C-583/11 Inuit Tapiriit Kanatami i in. przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej,
21. C-283/81 Srl CILFIT i Lanificio di Gavardo SpA. przeciwko Ministero della Sanità,
22. C-28-30/62 Da Costa en Schaake i in. przeciwko Administration fiscale néerlandaise
23. C-314/85 Foto-Frost przeciwko Hauptzollamt Lübeck-Ost
24. C-407/98 Katarina Abrahamsson i Leif Anderson Elisabet Fogelqvist
25. C-402/05 P Yassin Abdullah Kadi i Al Barakaat International Foundation przeciwko Radzie i Komisji
26. C-441/17 R Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej (postanowienie w sprawie Puszczy Białowieskiej)
27. C-64/16 Associação Sindical dos Juízes Portugueses przeciwko Tribunal de Contas (sprawa sędziów portugalskich)
28. C-216/18 PPU LM (Celmer)
29. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego sygn. akt K 18/04 30. Wyroki Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawach Solange I oraz Solange II